موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني ^(ره) همچون سال‏هاي گذشته، با حضور فعال و پربار در بيست و سومين نمايشگاه بين‏المللي قرآن کريم«تهران» خوش درخشيد.

به گزارش روابط عمومي موسسه آموزشی و پژوهشی امام خميني^(ره) کتاب‏هاي علوم قرآني موسسه و آثار حضرت علامه آيت‏الله مصباح يزدي، پايان‏نامه‏هاي برتر جشنواره‏هاي قرآني، چکيده تمام پايان‏نامه‏هاي علوم قرآني موسسه، نرم‏افزارهاي دايره المعارف و نشريات تخصصي در بيست و سومين نمايشگاه بين‏المللي قرآن کريم در ماه مبارک رمضان ارائه شد.

در بخش حوزوي اين نمايشگاه، موسسه امام خميني ^(ره) رتبه اول را در رساله برتر مقطع دکتري اثر حجت الاسلام و المسلمين ابولقاسم باقريان با موضوع« بررسي راه‏هاي افزايش انگيزه رفتار اخلاقي از ديدگاه قرآن»، ازآن خود کرد و در بخش دانشگاهي نمايشگاه نیز، موسسه موفق به کسب عنوان شايسته تقدير براي رساله مقطع دکتري با عنوان« واقع‏نمايي گزاره‏هاي خبري قرآن کريم و نقش آن در تفسير» اثر حجت الاسلام و المسلمين محمدرضا امين شد.

چکیده رساله حجت‏الاسلام و المسلمین دکتر ابولقاسم باقریان، رشته تربیت مدرسی معارف اسلامی، گرایش اخلاق اسلامی؛

هدف این رساله «بررسی راه‌های تقویت انگیزة رفتار اخلاقی ازدیدگاه قرآن»  است. بدین منظور ابتدا نظریه‌های مشهور برای  ایجاد انگیزه در علوم رفتاري مورد توجه قرار گرفت و با استفاده از  روش تأویل و تفهیم متن و تحلیل محتوا نکات کلیدی هریک از آن‌ها به‏دست آمد. سپس راهکار‌هاي قرآني با شيوه هاي علوم رفتاري به صورت تحلیلی با يکدیگر مقایسه گردید و نقد و بررسی شد. از مقایسه رویکرد قرآنی با شیوه های علوم رفتاری در نهادینه سازی انگیزه ها در جامعه مشخص شد که راهکارهای قرآن علاوه بر تقویت مؤلفه‌های شناختی و عاطفی انگیزش، (از طریق ایجاد بینش نسبت به تأثیر رفتار اخلاقی بر سعادت و شقاوت ابدی انسان، آن هم با شيوه‌هاي صحيح پيام رساني) شامل راهکارهای عملی برای ایجاد صفات شخصیتی مؤثر بر رفتار اخلاقی نيز می‌شود.

همچنین نتیجه حاصل شد که در بینش قرآنی مهمّترین منبع انگیزشی رفتار اخلاقی، صفت شخصیتی تقواست که سرچشمه همة خوبی‌ها و مانع محکمی در برابر همه بدي‌هاست. انسان متّقي در قرآن داراي تقواي اعتقادي، اقتصادي و عبادي و رفتاري بوده که او را به سوي رفتار اخلاقي سوق داده و از رفتار خلاف اخلاق باز مي‌دارد. شعار اصلی قرآن در این زمینه شعار«آمَنُوا وَ اتَّقَوْا» با تضمین پاداش گرانسنگ «لَمَثُوبَةٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ» و «لَكَفَّرْنا عَنْهُمْ سَيِّئاتِهِمْ وَ لَأَدْخَلْناهُمْ جَنَّاتِ النَّعيمِ» و «لَفَتَحْنا عَلَيْهِمْ بَرَكاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ» می‌باشد. و در عین حال با ایجاد «حس همدلی» از طریق ترویج رابطة «اخوت و برادری» و «تذکّر مکرّر»، «توصیه به صبر»، «توکل بر قدرت لایزال الهی»، «مراقبت همگاني» و «ارائه الگوهاي جذاب»، انسان را در رسيدن به مراتب عالي تقوا ياري مي‌رساند. در حالی‌که در رویکردهای علوم رفتاري، رفتار اخلاقي چه مبتني بر عادت باشد و يا مبتني بر عوامل شناختي، عاطفي و شخصيتي، به دليل بي‌ارتباط بودنش به سعادت واقعي انسان، ضمانت اجراي محکمي ندارد.

چکیده رساله حجت‏الاسلام و المسلمین دکتر محمدرضا امین، فارغ‏التحصیل رشته تفسیر و علوم قرآن؛

­­این رساله در پی بررسی واقع‏نمایی گزاره‏های خبری قرآن و تأثیر آن در فرایند تفسیر است و هدف آن اثبات واقع‏نمایی این گزاره‏ها و تبیین چگونگی تأثیر واقع‏نمایی آنها بر تفسیر قرآن می‏باشد و روش آن توصیفی تحلیلی است. درباره واقع‏نمایی گزاره‏های خبری قرآن دو دیدگاه کلی وجود دارد: واقع‏نمایی آنها و واقع‏نانمایی آنها. دیدگاه اول بر اساس مستندات برون قرآنی، درون قرآنی، برون‏دینی و درون‏دینی مانند اصالة الظهور، اهداف و صفات قرآن، صفات خداوند، نحوه تلقی متخصصان از این‏گونه گزاره‏ها و شواهد تاریخی، بر واقع‏نمایی تمامی گزاره‏های خبری قرآن – جز در موارد خاص- تأکید دارد. در این دیدگاه هم بیان این گزاره‏ها با قصد واقع‏گویی و هم مطابقت آنها با واقع اثبات می‏گردد. از دیگر سو، دیدگاهی دیگر بر واقع‏نانمایی همه یا برخی از گزاره‏های قرآنی تأکید می‏کند. این دیدگاه خاستگاه‏های متفاوت معناشناختی، معرفت‏شناختی و ... دارد و حتی قرآن را خواب‏نامه و یا صرفاً حاکی از نگرش پیامبر اکرم^(ص) به دنیا می‏داند؛ در این دیدگاه یا صرفاً مدعایی غیرمستدل مطرح شده، یا مستندات آن نابسنده و معارض با مستندات مطرح در دیدگاه واقع‏نمایانه است. نتایج مهم و کاربردی این پژوهش چنین است: الف) گزاره‏های خبری قرآن کریم، به دلائل درون دینی و برون دینی، در مقام واقع‏گویی بیان شده‏اند؛ ب) مفاد این گزاره‏ها منطبق با واقع است؛ ج)سه قاعده تفسیری: 1) پدیده‏های خارجی مرتبط با اِخبارهای قرآن، باید مورد شناسایی علمی قرار گیرند؛ 2) در تفسیر گزاره‏های خبری قرآن بعد فراخبری نیز باید مورد توجه قرار گیرد و 3) اِخبارهای قرآنی به مظاهر متعارض را باید با تحفظ بر واقع‏نمایی همه آنها با یکدیگر جمع کرد.

.