گروه تفسير و علوم قرآن در يک نگاه

کليه فعاليت‌هاى پژوهشى و آموزشى درباره قرآن، در دو بخش اساسى با نام‌هاى «علوم قرآنى» و «تفسير قرآن» قرار مى‌گيرد. «تفسير» دانشى است که به روشن ساختن واژگان و عبارات قرآن، کشف مراد خداوند و پرده برداشتن از اهداف و مقاصد خداوند از آيات قرآن مى‌پردازد و «علوم قرآنى» دانشى است که به بررسى و شناخت اوصاف و و يژگيها، تاريخ، مبادى، مبانى، قواعد و روش و شيو ه فهم قرآن از منظر درون‌دينى و برون‌دينى مى‌پردازد.

سابقه تاسيس گروه تفسير و علوم قرآن به سال 1365 هجرى شمسى ـ قبل از رسميت يافتن مؤسسه ـ بازمى‌گردد. در ابتدا بنا به ضرورت‌هايى، گروه پژوهشى تفسير در بنياد باقرالعلوم _‌عليه‌السلام‌_ با حضور جمعى از محققان قرآن پژوه تأسيس شد و دو سال بعد گروه آموزشى آن نيز شكل گرفت. پس از رسميت يافتن فعاليت‌هاى آموزشى و پژوهشى موسسه امام خمينى(ره)، اين گروه با نام جديد تفسير و علوم قرآن به فعاليت‌هاى خود ادامه داد. هدف كلانِ گروه، تربيت محققان و مدرسان كارآمد در زمينه تفسير و علوم قرآنى به منظور استخراج، تبيين، نظريه‌پردازى و ارائه روزآمد علوم و معارف قرآن در زمينه‌هاى گوناگون و دفاع معقول و مستند از قرآن و آموزه‌هاى آن است.

• جايگاه گروه تفسير و علوم قرآن و ضرورت تشكيل آن

انقلاب شكوهمند اسلامى ايران به رهبرى امام خمينى(ره) از يك‌سو زمينه لازم را براى توجه بيشتر به اسلام و عرضه معارف قرآنى در سطح جهان فراهم ساخت و از سوى ديگر پرسش‌هاى فراوانى را پيش رو گذاشت كه بيش از همه از حوزه‌هاى علميه به ويژه حوزه علميه قم انتظار مى‌رود كه پاسخ‌هاى مناسب آن را در پرتو منابع اسلامى به ويژه قرآن كريم فراهم آورد. از منظر ديگر به رغم تلاش طاقت‌فرساى دانشمندان اسلامى، ‌هنوز آن‌گونه كه شايسته عظمت، ژرفايى، ‌جهانى‌بودن و جاودانگى اين كتاب آسمانى است به آن پرداخته نشده است و زمينه‌هاى فراوانى براى تحقيق درباره آن وجود دارد.

نكته شايان توجه ديگر، وجود صاحبان گرايش‌هاى انحرافى در تفسير قرآن و تبيين معارف اسلامى است كه با تفسير به رأى و دست آويز قرار دادن آيات قرآن كريم، به اهداف و تمايلات ضد اسلامى خود جامه عمل مى‌پوشانند و تشنگان معارف اسلامى را با افكار نادرست خويش گمراه مى‌كنند.

امور ياد شده، پرداختن به تحقيقات ژرف و گسترده براى به دست آوردن و عرضه بينش‌هاى ناب و پالوده قرآنى، متناسب با نيازهاى جديد و در قالب زبان علمى و روزآمد را به عنوان يک وظيفه ضرورى بر عهده حوزه‌ه‌هاى علميه مى‌نهد. تحقق چنين تحقيقاتى،‌ نيازمند برنامه‌ريزى دقيق و دراز مدت، تخصصى كردن پژوهش‌هاى قرآنى، تشكيل گروه‌هاى پژوهشى و برگزارى دوره‌هاى آموزشى براى تربيت محقق و مدرس تفسير و علوم قرآنى است.

در اين راستا مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى(ره) با هدف تبيين ديدگاه‌هاى اسلام در زمينه‌هاى مختلف علوم انسانى ـ که تحقق آن جز با شناخت عميق از قرآن كريم به عنوان اصلى‌ترين منبع معارف اسلامى و شيوه برداشت، استنطاق و تبيين معارف آن ميسر نيست ـ به تشکيل گروه آموزشى و پژوهشى تفسير و علوم قرآن همت گماشته است.

• ساختار تشكيلاتي گروه  مقاطع آموزشى
  •  شوراى علمى
  •  اعضاى هيأت علمى 
  •  همکاران علمى و محققان

    برخوردارى از ساختار تشکيلاتى منظم و منسجم در پيشبرد اهداف پژوهشى و آموزشى هر گروه علمى بسيار مؤثر است، ساختار تشکيلاتى گروه علوم قرآنى مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى ره به قرار زير است:

    الف. مدير گروه: حجت الاسلام و المسلمين محمود رجبى

    ب. جانشين مدير گروه: حجت الاسلام دکتر اشرفى

    ج. دبير آموزش: حجت الاسلام احمد طاهرى‌نيا

    د. دبير پژوهش: آقاى اسدالله جمشيدى

     

     ه . شوراى علمى:

    شوراى علمى گروه علوم قرآنى که متشكل از مدير گروه وهشت نفر از اعضاى هيأت علمى آموزشى و پژوهشى است به منظور برنامه‌ريزى، نظارت و ارزيابى فعاليت‌هاى آموزشى و پژوهشى گروه، در تير ماه 1379 آغاز به كار كرد. اين شورا با برگزارى ده‌ها جلسه، علاوه بر انجام مشاوره و كارشناسى‌هاى ارجاعى از سوى معاونت پژوهشى و آموزشى، به تدوين اهداف،‌ سياست‌ها و اولويت‌هاى پژوهشى گروه، تهيه طرح‌هاى بلند مدت پژوهشى، بازنگرى اساسى در مواد درسى و سرفصل‌هاى علوم قرآنى در مقاطع تحصيلى كارشناسى و كارشناسى ارشد و برنامه‌ريزى جهت تشكيل دوره‌هاى كارورزى تحقيق پرداخته است.

    و . اعضاى هيأت علمى، همکاران علمى و محققان

    اين گروه، گروهى آموزشى و پژوهشى است. اعضاى هيأت علمى، همكاران علمى و محققان آن عبارتند از:

      اعضاى هيأت علمى

    رديف	نام خانوادگى	نام	مدرك تحصيلى	رشته تحصيلي/تخصصى	تحصيلات حوزوى	نحوه همکارى با گروه	توضيحات
    1	رجبى	محمود	سطح چهار حوزه	تفسيروعلوم قرآن و علوم اجتماعى	اجتهاد	عضو هيأت‌علمى گروه	مدير گروه‌و معاون پژوهشى مؤسسه
    2	آريان	حميد	كارشناسى ارشدو کارشناسى ارشد	فلسفه و كلام اسلامى و تفسير و علوم قرآن	خارج	//	اشتغال‌به‌دكترى
    3	اشرفى	اميررضا	دکترى	علوم قرآن و حديث	//	//	جانشين مدير گروه
    4	باقرى	على ‎اوسط	كارشناسى‌ارشد	تفسير و علوم قرآن	//	//	اشتغال‌به‌دكترى
    5	جمشيدى	اسدالله	كارشناسى‌ارشد	تفسير و علوم قرآن	//	//	//
    6	طاهرى ‎نيا	احمد	كارشناسى‌ارشد	تفسير و علوم قرآن	//	//	//
    7	عزيزي‎ كيا	غلامعلى	كارشناسى‌ارشد	تفسير و علوم قرآن	//	//	اشتغال‌به‌دكترى
    8	فقيهى	سيداحمد	كارشناسى‌ارشد	تفسير و علوم قرآن	//	//	اشتغال‌به‌دكترى
    9	كريمى	مصطفى	كارشناسى‌ارشد	تفسير و علوم قرآن	//	//	//

      همکاران علمى و محققان

    رديف	نام خانوادگى	نام	مدرك دانشگاهى	رشته دانشگاهى	تحصيلات حوزوى	نحوه همکارى با گروه	توضيحات
    1	قاسمى	علي‎‌محمد	كارشناسى‌ارشد	تفسير و علوم قرآن	سطح چهار	محقق و مدرس گروه	عضو هيأت علمى گروه معارف
    2	انوارى	جعفر	كارشناسى‌ارشد	تفسير و علوم قرآن	خارج	محقق و مدرس گروه	عضو هيأت علمى گروه معارف
    3	فربهى	احمد	كارشناسى‌ارشد	الهيات و معارف	//	همكارعلمى گروه	//
    4	صادقى	حسن	كارشناسي‌	تفسير و علوم قرآن	//	محقق گروه	اشتغال ‌به كارشناسى‌ارشد ‎

•  مقاطع آموزشى 

  گروه تفسير و علوم قرآن تاکنون اقدام به برگزارى هفت دوره کارشناسي« معارف اسلامى و علوم قرآنى» و شش دوره کارشناسى ارشد «تفسير و علوم قرآن» و يک دوره دکترى «تفسير و علوم قرآن» کرده است و تاکنون 37 نفر در دوره کارشناسى و44 نفر در دوره کارشناسى ارشد پيوسته و ناپيوسته فارغ‌التحصيل شده‌اند و در حال حاضر 24 نفر در دوره کارشناسى و 22 نفر در دوره کارشناسى ارشد و 7 نفر در دوره دکترى مشغول تحصيل يا تدوين رساله هستند.

   الف. کارشناسى 

  دانش‌پژوهان مقطع کارشناسى، پس از گذراندن73 واحد دروس پايه و مشترک (فلسفه اسلامى،‌ معارف قرآن، زبان انگليسى، عربى، فارسى، آمار و رياضى)، 60 واحد از دروس تخصصى اين رشته را مى‌گذرانند که اهم عناوين آنها عبارتند از:

  • علوم قرآني1-3 (کليات، وحى و نزول، اعجاز قرآن)
  • تاريخ قرآن
  • تاريخ تفسير
  • مبانى تفسير
  • روش‌شناسى تفسير
  • تفسير قرآن1- 3
  • کاربرد علوم بلاغى در تفسير
  • کاربرد تاريخ در تفسير قرآن
  • تاريخ حديث و مکاتب و حوزه‌هاى حديثى
  • کليات علم رجال
  • حديث‌شناسى
  • زبان تخصصى
  • مباحث جديد علوم قرآنى

   ب. کارشناسى ارشد 

  با توجه به ماهيت حوزوى مؤسسه، دانش‌پژوهانِ مقطع کارشناسى ارشد موظفند افزون بر واحدهاى درسى متداول در دانشگاه‌ها، دروس حوزوى مشترک ميان همه رشته‌هاى مؤسسه و دروس حوزوى مختص رشته علوم قرآن و تفسير را نيز بگذرانند. علاوه بر اين براى غنى‌سازى دوره آموزشى مؤسسه و توانمندى بيشتر فارغ‌التحصيلان براى تحقيق و تدريس در اين رشته، واحدهاى ديگرى نيز در برنامه تحصيلى اين دوره گنجانده شده است که عناوين آنها به قرار زير است:

  • دروس حوزوى مشترک ميان تمام رشته‌ها (16 واحد):
    • کلام
    • معرفت‌شناسى
    • انسان‌شناسى فلسفى
    • انسان‌شناسى تطبيقى
    • کليات هر منوتيک
    • هرمنوتيک و تفسير قرآن
  • دروس حوزوى و غير حوزوى اختصاصى (46 واحد):
    • روش تحقيق در علوم قرآنى
    • فقه‌القرآن
    • فقه‌الحديث
    • تفسير قرآن 1ـ 4
    • روش‌شناسى تفسير
    • مبانى تفسير
    • مبانى و روش‌هاى تفسير موضوعى
    • معناشناسى واژه‌هاى قرآنى
    • علوم قرآنى(محکم و متشابه، روايات تفسيرى، مصونيت قرآن از تحريف)
    • بررسى تطبيقى قرآن و عهدين
    • خاورشناسان و پژوهش‌هاى قرآنى
    • غريب‌القرآن
    • بررسى ترجمه قرآن
    • زبان دين
    • زبان تخصصى
    • پايان‌نامه

   ج. دكترى 

•  پايان‌نامه‌هاى علوم قرآنى 

  پايان‌نامه آخرين مرحله از فعاليت آموزشى در مقاطع کارشناسى ارشد و دکترى است. از شش دوره کارشناسى ارشد و يک دوره دکترى که تاکنون در گروه تفسير و علوم قرآن برگزار شده است، پايان‌نامه‌هاى متعددى دفاع شده و يا در دست تدوين است. پايان‌نامه مقطع کارشناس ارشد در قالب 3 واحد درسى و پايان‌نامه دکترى در قالب 18 واحد برگزار مى‌شود. عناوين پايان‌نامه‌هاى دفاع‌شده در مقطع کارشناسى ارشد در دروه‌ اول تا چهارم به شرح زير است:

   گروه علوم قرآنى 1 _ ورودى سال ؟؟13 

  رديف	نام خانوادگى، نـام	عنوان پايان‌نامـــــــــه	استادراهنمـــا
  1	انوارى، جعفر	عصمت انبيا در قرآن از ديدگاه فريقين	حجت‌الاسلام و المسلمين محمود رجبى
  2	تقوى، سيد حسين	پژوهشى درباره آيه الرجال قوامون على النساء و جستارى در فمينيسم	آيت‌الله محمدهادى معرفت
  3	سبزوارى، محسن	ولايت خاصه در قرآن	حجت‌ الاسلام و المسلمين عبداللهى
  4	شفيعى،سيد حسين	علل انکار قيامت و آثار آن	آيت‌الله محمد هادى معرفت
  5	صدرى، محمدجفعر	يهوديت و مسيحيت در قرآن	آقاى مصطفى ملکيان
  6	فهيمى، اکبر	مشترکات اديان ابراهيمى از ديدگاه قرآن(جهان‌بينى و ايدئولوژى)	آيت‌الله محمد هادى معرفت
  7	قاسمى، على‌محمد	برزخ در آئينه آيات و روايات	حجت‌ الاسلام و المسلمين محمد رضاآشتيانى
  8	کوهسارى،سيد اسحاق	عوامل اضطراب و آرامش روانى از ديدگاه قرآن	حجت‌ الاسلام و المسلمين سيد محمد غروى
  9	مهدوى‌نيا، محمدتقى	بررسى آيات موهم تناقض	آيت‌الله محمد هادى معرفت
  10	ميقانى، رضا	نقد و بررسى قرائت و منشأ پيدايش آن	آيت‌الله محمد هادى معرفت

   گروه علوم قرآنى 2 _ ورودى سال 1367 

  رديف	نام خانوادگى، نـام	عنوان پايان‌نامـــــــــه	استادراهنمـــا
  1	اسلامى‌پناه‌، هادى	ازدواج در قرآن	حجت الاسلام و المسلمين عليرضا اعرافى
  2	جعفرزاده، على	نگرشى بر جنگهاى صدر اسلام در قرآن	حجت الاسلام و المسلمين محمد ابراهيمى
  3	جمشيدى، اسد الله	شرک در قرآن	آيت‌الله محمد هادى معرفت
  4	رحيميان اميرى، محمد	عوامل‌وريشه‌هاى‌درونى‌جرم و انحراف از ديدگاه قرآن	حجت‌الاسلام و المسلمين محمود رجبى
  5	روحانى‌راد، مجتبى	پژوهشى پيرامون ابتلا و امتحان در قرآن	حجت‌الاسلام و المسلمين محمود رجبى
  6	زارع، حسن	سيماى امر به معروف و نهى از منکر در قرآن	حجت‌الاسلام والمسلمين ابوالقاسم وافى
  7	صدرالساداتى،سيدمهدى	گواهان روز قيامت در قرآن	حجت‌الاسلام و المسلمين محمود عبداللهى
  8	طاهرى‌نيا، احمد	احکام جنگ و جهاد در قرآن	آيت‌الله رضا استادى
  9	عزيزى‌کيا، غلامعلى	آثار اجتماعى دين از ديدگاه قرآن	حجت‌الاسلام و المسلمين محمود رجبى
  10	فقيهى، سيد احمد	اهل بيت عليهم‌السلام در قرآن	حجت‌الاسلام و المسلمين محمود عبداللهى
  11	شکريان اميرى، ناصر	حج از ديدگاه قرآن	حجت‌الاسلام و المسلمين محمود رجبى
  12	لطفى‌لو، صفر على	طلاق و سير تحول آن	آيت‌الله محمد هادى معرفت
  13	متوسلى،محمدحسين	نقش و تأثير عادت به سختيها در تربيت فرزند	حجت‌الاسلام و المسلمين عليرضا اعرافى
  14	محمديان، حسين	تفاوت زن و مرد تکويناً و تشريعاً	حجت‌الاسلام و المسلمين محمود عبداللهى
  15	موسوى، سيد ولى‌الله	تقليد در قرآن	آيت‌الله محمد هادى معرفت
  16	ياورى، محمد رضا	ارث در قرآن	آيت‌الله محمد هادى معرفت

   گروه علوم قرآنى 3 _ ورودى سال 1374 

  رديف	نام خانوادگى، نـام	عنوان پايان‌نامـــــــــه	استاد راهنمـــا
  1	آريان، حميد	هجرت و نقش آن در پيشبرد نهضت انبيا از ديدگاه قرآن	حجت‌الاسلام و المسلمين محمود رجبى
  2	اشرفى، امير رضا	علوم قرآنى از ديدگاه علامه بلاغى (ره) درتفسير آلاءالرحمن	حجت‌الاسلام و المسلمين محمود رجبى
  3	امينى، عليرضا	شيوه‌هاى ارائه اعتقادات در قرآن	حجت الاسلام دکتر احمد عابدى
  4	اسکندرلو، جواد	نقد وترجمه مقاله قرآن از دايره المعارف دين، ج12	دکتر محمود کريمى
  5	باقرى، على‌اوسط	نقد و بررسى روش تفسيرى تفسير المنار	حجت‌الاسلام والمسلمين محمدعلى مهدوى‌راد
  6	زارعى، حبيب‌الله	تفسير موضوعى قرآن	حجت‌الاسلام‌والمسلمين‌محمدرضاآشتيانى
  7	طباطبايى،سيد عليرضا	محدثان شيعه در قرن 9 و 10 و سبک حديث‌نگارى آنان	حجت‌الاسلام دکتر احمد عابدى
  8	عليانسب،سيدضياءالدين	صحابه در قرآن	حجت‌الاسلام دکتر احمد عابدى
  9	کريمى، مصطفى	قرآن و قلمروشناسى دين	حجت‌الاسلام و المسلمين صادق لاريجانى

   گروه علوم قرآنى 4 _ ورودى سال 1377 

  رديف	نام خانوادگى، نـام	عنوان پايان‌نامـــــــــه	استادراهنمـــا
  1	خانى نوذرى، فضل الله	تأثيرمرگ‌انديشى برزندگى آدمى از ديدگاه قرآن کريم و روايات	حجت الاسلام حسن عرفان
  2	صفوى،سيدمحمدحسين	طغيان انسان از ديدگاه وحى (علل و پيامدها)	حجت‌الاسلام دکتر فتح‌الله نجارزادگان
  3	عيسى‌زاده، نيکزاد	منطق فهم روايات تفسيرى از منظر علامه طباطبايى ره	حجت‌الاسلام و المسلمين محمود رجبى
  4	سلطانى‌بيرامى،‌اسماعيل	آيين همزيستى ملل از ديدگاه قرآن	حجت الاسلام على‌اکبر بابايى
  5	حيدرى‌نسب، على	عزت و سربلندى از ديدگاه قرآن و روايات	حجت الاسلام حسن عرفان
  6	نيازاده، عليرضا	ولايت الهى و ولايت طاغوت از ديدگاه قرآن	حجت‌الاسلام والمسلمين سيد مهدى ميرباقرى
  7	نقيب‌زاده، محمد	ديدگاه‌هاى علوم قرآنى شهيد مطهرى	حجت‌الاسلام و المسلمين محمود رجبى
  8	داودى، محمدرضا	شادابى و نشاط از ديدگاه آيات و روايات	حجت‌الاسلام دکتر فتح الله نجارزادگان
  9	پورعلى‌فرد، محمدمهدى	نيازهاى متعالى بشر از ديدگاه قرآن	حجت‌الاسلام دکترسيدمحمد جواد وزيرى‌فرد

   گروه علوم قرآنى 5 _ ورودى سال 1382 

  رديف	نام خانوادگى، نـام	عنوان پايان‌نامـــــــــه	استادراهنمـــا
  1	فتحى، على	معيار شناسى ارتباط معنايى آيات قرآن	حجت الاسلام دکتر فتح‌الله نجارزادگان
  2	عباسپور، عمران	مبانى و روش تفسير عرفانى در کشف الاسرا ميبدى	دکتر محمدکاظم شاکر
  3	عامرى، کاظم	تعصب از نگاه قرآن کريم	حجت‌الاسلام و المسلمين اکبر ميرسپاه
  4	سميعى، ولى‌الله	اجتماع مهرورزى و محبت با بغض و نفرت در قرآن	حجت الاسلام دکتر ناصر رفيعى محمدى
  5	شمس کلاهى، مجيد	مديريت تفکر در پرتو قرآن	حجت‌الاسلام على‌اکبر بابايى
  6	باقريان، محمد	بازتاب دنيوى اعمال از ديدگاه قرآن	حجت‌الاسلام و المسلمين محسن اراکى
  7	ذوالفقارى،محمدحسين	بررسى و مقايسه روش تفسير موضوعى در آثار آيت‌الله شهيد صدر و آيت‌الله مصباح	حجت‌الاسلام و المسلمين محمود رجبى
  8	منتظرى، على	استغفار، آثار و نقش تربيتى آن از ديدگاه قرآن و روايات	حجت‌الاسلام محسن اراکى
  9	محمدعلى‌عبداللهى	بررسى تطبيقى معاد جسمانى در قرآن و عهدين	حجج اسلام دکتر کثيرى و محمود عبداللهى
  10	سراقى، على	منزلت شب در قرآن و روايات	حجت‌الاسلام دکتر على‌احمد ناصح
  11	صادقى، على	نقش دانش اصول فقه در تفسير قرآن	حجت‌الاسلام على‌اکبر بابايى

   پايان‌نامه‌هاى مقطع دكترى 

  موضوعاتِ مصوبِ پايان‌نامه‌هاى دوره دکترى به قرار زير است:

  رديف	نام خانوادگى، نـام	عنوان پايان‌نامـــــــــه	استادراهنمـــا
  1	آريان، حميد	نقش عقل در تفسير قرآن	حجج‌اسلام غلامرضافياضى و محمودرجبى
  2	باقرى، على‌ اوسط	نقش مفسر در تفسير قرآن با تأکيد بر علائق و معلومات مفسر	حجت‌الاسلام و المسلمين احمد واعظى
  3	عزيزى‌کيا، غلامعلى	نقش روايات در تفسير قرآن	حجت‌الاسلام و المسلمين محمود رجبى
  4	فقيهى، سيد احمد	نظام تربيتى قرآن در تفسير الميزان	حجت‌الاسلام و المسلمين سيد محمد غروى
  5	سلطانى، اسماعيل	بررسى شبهات اعجاز قرآن با تأکيد بر شبهات جديد	حجت‌الاسلام و المسلمين محمود رجبى
  6	نقيب‌زاده، محمد	بررسى‌تطبيقى‌مبانى‌تفسيري«فى‌ظلال‌القرآن»و«من‌وحى‌القرآن»	حجت‌الاسلام و المسلمين محمود رجبى
  7	عيسى‌زاده، نيکزاد	منطق فهم روايات تفسيرى در الميزان	آيت‌الله رضا استادى

•  

   فعاليت‌هاى پژوهشى

  بررسى تعداد طرح‌ها و فعاليت‌هاى پژوهشى هر گروه و داشتن آمارهاى صحيح از اين فعاليت‌ها در برنامه‌ريزى و نظارت دقيق‌تر اهميت به‌سزايى دارد. خلاصه فعاليت‌هاى پژوهشى گروه عبارت است از:

  عناوين فعاليت‌ها	آثار منتشره و در آستانه نشر	طرح‌هاى در حال اجرا	مقالات علمى	نشست‌هاى علمى	ترجمه	کارورزى تحقيق		مجله تخصصى	ساير فعاليت‌ها
  						دوره	نفر
  تعداد	22	15	127	7	ـ	3	18	1	ـ

  اهم فعاليت‌هاى پژوهشى گروه عبارتند از:

   الف . آثار منتشر شده

  مؤلف	عنوان	ناشر	سال نشر
  انوارى، جعفر	انگاره تحريف قرآن	قم:انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى(ره)	1384
  //	لغزش‌ناپذيرى پيامبران در قرآن	قم:انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى(ره)	1385
  جمشيدى، اسدالله	اعتقاد به معاد از ديدگاه قرآن	قم:انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى(ره)	1380
  //؛ طاهرى‌نيا، احمد؛ عزيزى‌کيا، غلامعلى؛ زارع، حسن	زن در فرهنگ و انديشه اسلامى (1)؛ جستارى در هستى‌شناسى زن	قم:انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى(ره)	1382
  رجبى، محمود	انسان‌شناسى (سلسله دروس انديشه‌هاى بنيادين اسلامى ـ طرح ولايت)	قم:انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى(ره)	1377
  //	انسان‌شناسى(ويژه آموزش ازراه دور)	قم:انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى(ره)	1380
  //	تحقيق و نگارش «قرآن‌شناسى» از آثار آيت‌الله محمدتقى مصباح يزدى	قم:انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى(ره)	1376
  //	تحقيق و نگارش« قرآن‌شناسى» (ويژه آموزش از راه دور)	قم:انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى(ره)	1380
  //	تحقيق و نگارش قرآن‌شناسى 2 (درسنامه)،از آثار آيت‌الله محمد تقى مصباح يزدى	قم: انتشارات مدرسه معصوميه
  سعيدى‌روشن،محمدباقر	علوم قرآن	قم:انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى(ره)	1377
  صاحب‌فصول، مرتضى	شکاف طبقاتى، توزيع مجدد ثروت و راهيافتهاى قرآنى	قم:انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى(ره)	1382
  عزيزى كيا، غلامعلى	تحقيق و نگارش «تعدد قرائت ها»؛ از آثار آيت الله محمد تقى مصباح يزدى	قم:انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى(ره)	1382
  عليانسب،سيدضياءالدين	صحابه در قرآن	قم: انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى(ره)	1383
  فقيهى، سيد احمد	خداشناسى(سلسله‌دروس‌انديشه‌هاى‌بنيادين‌اسلامى‌ـطرح ولايت)	قم:انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى(ره)	1381
  قاسمى، على محمد	برزخ: پژوهشى قرآنى و روايى	قم:انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى(ره)	1384
  كريمى، مصطفى	قرآن و قلمرو شناسى دين	قم:انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى(ره)	1382
  گروه تفسير 1 بنياد باقرالعلوم(ع)	معيارها و عوامل تمدن از نظر قرآن	قم: دارالقرآن الكريم	1370
  //	روش تفسيرى اهل بيت(ع)	قم: دارالقرآن الكريم	1371

   ب. آثار در آستانه انتشار

  مؤلف	عنوان	ناشر
  رجبى، محمود	راه‌شناسى	قم:انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى(ره)
  جمشيدى، اسدالله	تاريخ حديث	قم:انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى(ره)
  عزيزى‌کيا، غلامعلى	تحقيق و نگارش: قرآن‌شناسي2 ؛ از آثار آيت‌الله محمد تقى مصباح يزدى	قم:انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى(ره)
  کريمى، مصطفى	وحى‌شناسى	قم:انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى(ره)