جريان فکري، تشکل، جمعيت و اجتماعي است که از مباني انديشه اي برخوردار است. برطبق نظريه سازه انگاري، مباني و گزاره هاي معنايي بيشترين تاثير را در کنش هاي اجتماعي و سياسي از جمله در روابط بين الملل دارند. جريان هاي فکري به عنوان عاملي تاثيرگذار در فضاي بين الملل از طريق شاخص هاي بينشي (هستي شناسي، انسان شناسي و معرفت شناسي) خود مي توانند گرايشات و کنش هاي معناداري را در پذيرش، نفوذ و تغيير يا تثبيت نظام سلطه ايجاد نمايند. چرا که اين شاخص ها ارتباط وثيقي با شاخص هاي نظام سلطه دارد و به لحاظ عملکرد ممکن است مويد آن در ميان کشورهاي هدف باشد، و يا در مقابل نظام سلطه به نقش آفريني بپردازد. هدف اين رساله بررسي مباني نظري سه جريان (سلفي - تکفيري، روشنفکري سکولار و جريان اجتهادي) و نقش آن در تثبيت يا تغيير نظام سلطه با بهره گيري از روش سازه انگاري (توصيفي - تحليلي و بعضا انتقادي) مي باشد. با بررسي مباني نظري اين سه جريان در مواجهه با نظام سلطه به اين نتيجه مي رسيم که دو جريان سلفي - تکفيري و روشنفکري سکولار در جهت تثبيت نظام سلطه در فضاي بين الملل حرکت مي کنند ولي جريان اجتهادي بر اساس مباني فکري خود اساسا به دنبال مقابله و حذف سلطه جهاني توسط برخي کشورهايي است که به دنبال استعمار و چپاول کشورهاي ضعيف خاصه کشورهاي اسلامي است.