مؤسسه از آغاز تا امروز

حوزه‌هاي علميه از ديرباز تاكنون، مسئوليت پاسداري از كيان اعتقادي جامعة اسلامي را بر دوش داشته‌ و دارند.

در همين راستا، علماي دلسوز و آينده‌نگر، همواره درصدد ايجاد مؤسساتي بوده‌اند كه با تربيت افرادي آگاه به معارف اسلامي و مسائل زمان، افزون بر پاسخ‌گويي به نيازهاي جامعه، بـا گرايـش‌هاي  انحرافي و برداشـت‌هـاي نــادرسـت از مفـاهيـم دينـي مقابله كنند.

مـؤسسة آمـوزشـي و پـژوهشـي امام خمينـي(ره) از مؤسساتي است كه با همين انگيزه پايه‌گذاري شده است. فعاليت‌هاي اين مؤسسه با تأسيس بخش آموزش مؤسسه در «مؤسسة در راه حق» شكل گرفت.

با توصية امام راحل(ره) به ادامه و توسعة فعاليت‌هاي بخش آموزش و تقبل هزينة آن از سوي آن رهبر فرزانه، اين برنامه‌ها در سطح وسيع‌تري ادامه يافت و به تأسيس «بنياد فرهنگي باقرالعلوم(ع)» انجاميد.

پـس از رحلت آن امام عـزيز، بـا عـنايت‌هـا و حمايت‌هاي بي‌دريغ خلف صالحش، مقام معظم رهبري حضرت آيت‌الله خامنه‌اي ^{«مدظله‌العالي»} فعاليت‌هاي علمي و آموزشي حضرت آيت‏الله مصباح گسترش يافت و در ادامه با كمك‌هاي مادي و معنوي معظم، در سال 1374، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني^(ره) در محل کنوني آن تأسيس شد. ساختمان مؤسسه در هشت طبقه، بخش‌هاي مختلف آموزشي، پژوهشي، فرهنگي _ تربيتي، اطلاع‌رساني و اداري_مالي را در خود جاي داده است.

گفتني است ساختمان شمارة 2 مؤسسه در شهرك پرديسان قم در حال ساخت است و هم‏اکنون اداره کل تحصيلات تكميلي و مركز دايره‌المعارف علوم عقلي _ اسلامي در بخشي از آن‏که به بهره‏برداري رسيده است، فعاليت دارند.

جايگاه مؤسسه در نظام آموزشي کشور

مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني^(ره) از نهادهاي رسمي حوزة علمية قم است كه رسميت آن در نظام آموزش عالي از سوي شوراي عالي انقلاب فرهنگي در تاريخ 20/4/1374 به وزارت علوم، تحقيقات و فناوري ابلاغ شده و هم‌اكنون در سطوح كارشناسي، كارشناسي ارشد و دكتري، در رشته‌هاي مختلف علوم اسلامي و انساني پذيراي دانش‏پژوهان است. حوزوي بودن مؤسسه، همواره مورد کانون مسئولان آن بـوده و اقــدامـات زيـر در  همين راستا انجام شده است:

 1. برنامه‌هاي مؤسسه پيش از تصويب شوراي عالي برنامه‌ريزي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري، به تصويب شوراي عالي حوزه هاي  علميه رسيده است؛

 2. دانش‌پژوهان مؤسسه، طلابي هستند كه دست‏کم سطح يك دروس حوزه را گذرانده‌اند؛

 3. درس‌هاي اصلي حوزه، جزو برنامه و دورة تحصيلي دانش‌پژوهان

است و آنان موظف‏اند تحصيل در حوزه را ادامه دهند؛

 4. دانش‌پژوهان به‏لحاظ مقررات اداري، تابع مقررات حوزة علميه محسوب مي‌شوند و از مزاياي آن مانند معافيت تحصيلي، شهريه و ديگر خدمات حوزه بهره‌مندند؛

5. در طول دوره، دانش‌پژوهان متناسب با حجم فعاليت‌هاي درسي و در حد توان به وظايف مقدس روحانيت، ازجمله امر تبليغ مي‌پردازند.

اهداف

مهم‏ترين اهداف مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني^(ره) با توجه به انگيزه هاي اصلي تشکيل آن عبارت‏اند از:

 1. تبيين و به‌كارگيري معارف اسلامي در رشته‌هاي مختلف علوم انساني؛

 2. تربيت پژوهشگران صاحب‌نظر در معارف اسلامي و علوم انساني  و داراي صلاحيت علمي لازم براي مقابله با انديشه‌هاي انحرافي و التقاطي؛

 3. تربيت اساتيد باتجربه و متعهد به‌منظور تأمين اعضاي هيئت‏علمي حوزه و دانشگاه.

چشم‌انداز مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني ^(ره) در افق 1397

با اميد به فضل الهي و عنايت‏هاي  ويژة حضرت ولي‌عصر ^(عج) و در پرتو کوشش عالمانه و تلاش متعهدانة همة ارکان و اعضا و پارسايي و پاکي، استادان، پژوهشگران، دانش‌پژوهان، مديران و کارکنان و در مسير تحقق آرمان‌ هاي امام راحل^(ره) و مقام معظم رهبري،  مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني ^(ره) در افق چشم‏انداز ده‏ساله، نهادي حوزوي است با جايگاه نخست و الـهام‌بخش در سطح مـراکز علوم انسانيِ اسلامي در داخل و خارج کشور و داراي تعامل سازنده، اثر‌گذار و پويا با مراکز آموزشي و پژوهشي معتبر جهان در جهت تبيين، تبليغ و ترويج انديشه‌هاي ناب اسلامي در حوزه‌هاي گوناگون علوم انساني و تحقق بخشيدن به ارزش‌ها و فرهنگ اسلامي در جهان.

مؤسسه در افق اين چشم‌انداز داراي ويژگي‌هاي زير خواهد بود:

 1. مهم‌ترين و قوي‌ترين مرکز توليد دانش در زمينة علوم انساني با رويکرد اسلامي در داخل کشور؛ 

 2. الهام‌بخش، اصلاح‌گر و تحول‌‌خواه در ديگر مراکز حوزوي و دانشگاهي کشور و داراي تعاملي سازنده و رو به رشد با مراکز علمي معتبر در خارج از کشور؛

 3. داراي مراکز وابستة آموزشي، پژوهشي و انتشاراتي در رشته‌هاي

مختلف علوم انساني؛ 

  4. داراي شعبه‌هايي در داخل و خارج کشور؛

  5. ارائه‏دهندة افکار و انديشه‌هاي نوين، عميق و مستدل اسلامي در حوزه‌هاي علوم انساني براي سطوح مختلف جامعه؛

 6. تأمين‏کنندة منابع آموزشي و پژوهشي معتبر براي مراکز دانشگاهي و حوزوي در زمينة علوم انساني_ اسلامي؛

 7. تلاش‌گر علمي و عملي در جهت وحدت حوزه و دانشگاه و اسلامي‌سازي دانشگاه؛

  8. تربيت‌کنندة دانش‌پژوهان، مربيان، استادان و محققاني آگاه و متعهد نسبت به مباني اعتقادي و ارزشي اسلام، انقلاب و نظام اسلامي، متخلق به اخلاق اسلامي در همة عرصه‌ها، فعال، مسئوليت‌پذير، برخوردار از وجدان کاري، انضباط علمي و عملي، مسلط بر دست‏کم يکي از زبان‌هاي خارجي، آگاه به جديدترين دستاوردهاي علمي در حوزة تخـصصي خود، تـوانا در توليـد علـم، آگـاه و حساس به مسائل سياسي و اجتماعي کشور، جهان اسلام و بين‌الملل و مفتخر به روحاني بودن؛

 9. داراي محيطي سالم، نشاط‌انگيز و سرشار از ارزش‌هاي اسلامي؛

 10. مجهز به جديدترين ابزارهاي آموزشي، پژوهشي و تبليغي روز.

ارزش ها

 1. اعتلا و تعميق معرفت و بصيرت ديني بر پاية قرآن و مکتب اهل‏بيت ^{«عليهم السلام»}؛

 2. حفظ و گسترش فرهنگ و ارزش‌هاي والاي نظام سياسي اسلام و جمهوري اسلامي در انديشه و عمل؛

 3. دفاع معقول و مستدل از باورها و ارزش‌هاي اسلامي و مبارزه با انحرافات و شبهات فکري و اعتقادي؛

 4. اعتقاد به جامعيت و کارآمدي آموزه‌هاي اسلامي در قلمرو علوم انساني؛

 5. حاکميت گفتمان دين‌گرايي و دين‏محوري در جريان فعاليت‌هاي آموزشي و پژوهشي؛

 6. رشد فضايل اخلاقي و تقويت روحية دين‌مداري، ولايت‌محوري، اخلاص و  مسئوليت‌پذيري .

خط مشي ها

 1. مؤسسه، تحت اشراف و نظارت عالي مقام معظم رهبري است و بودجة آن از سوي دفتر معظم‌له تأمين مي‌شود؛

 2. مؤسسه همواره بخشي از حوزة علميه خواهد بود و براساس مصوبات هيئت رئيسه و مقررات وزارت علوم، تحقيقات و فناوري در راستاي تحقق منويات امام راحل^{(قدس سره)} و  مقام معظم رهبري^{(دام‏ ظله)}  فعاليت مي‌کند؛

 3. شئـون، وظايف و رسـالت روحـانيـت در  مؤسسه هيچ‌گاه تحت‌الشعاع مسائل ديگر قرار نمي‌گيرد. افزون بر اين، مؤسسه همواره در جهت حفـظ و تقـويت ارزش‌ها و دستاوردهاي حوزه تلاش مي‏کوشد.

 4. تعامل با آموزش عالي كشور و استفاده از تجارب و تخصص نيروهاي متعهد دانشگاهي، همواره از اصول كاري مؤسسه خواهد بود؛

 5. رسالت اصلي مؤسسه تربيت متخصصان و کارشناسان متعهد در زمينه‌هاي مختلف علوم انساني با پشتوانة مطالعات و تحقيقات اسلامي و تدوين متون آموزشي و کمک‏ آموزشيِ رشته‌هاي گوناگون علوم انساني با نگرش به منابع اسلامي است.

راهبردها

 1. تأکيد بر اشراف و نظارت مقام معظم رهبري بر مؤسسه و اجراي کامل منويات ايشان و ارتباط سازماني با معظم‌له؛

 2. مستقر و نهادينه ساختن مديريت دانش به‏منظور ارتقاي سطح بهره‌وري در مؤسسه از طريق اصلاح ساختار سازماني؛

 3. تدوين ساختار جامع متناسب با چشم‌انداز، ارزش‌ها و خط‌مشي‌ها به‏منظور افزايش اثربخشي، شفاف شدن روابط بخش‌ها و تنظيم بودجه براساس نياز آن‌ها؛

 4. تهيه و تدوين اولويت‌هاي آموزشي،  پژوهشي و فرهنگي‌_تربيتي با استفاده از نيروهاي متخصص و متعهد و قالب‌هاي رايج، نوين و ابداعي و  با توجه به ظرفيت‌هاي حوزة علميه؛

  5. راه‌اندازي نشريات تخصصي در همة‌ گروه‌هاي پژوهشي؛

 6 . بسترسازي براي برگزاري برنامه‌ها و دوره‌هاي معارف اسلامي براي قشرهاي مختلف با استفاده از توانمندي‌هاي مؤسسه و همكاري مؤسسات و نهادهاي ذي‌ربط؛

 7. توسعة فعاليت‌هاي غيرحضوري با استفاده از ظرفيت‌هاي آموزش‌هاي مجازي و از راه دور در مقاطع سه‌گانة کارشناسي، کارشناسي ارشد و دکتري؛

 8 . تلاش براي نشر دستاوردهاي علمي مؤسسه به زبان‌هاي رايج دنيا از طريق تدوين برنامة جامع آموزش زبان و تأسيس مرکز آموزش زبان‌هاي خارجي؛

 9. استـفاده از ظرفيـت‌هاي موجـود در حـوزه‌هـاي  علميه و نهادهاي علمي كشور در جهت توسعة فعاليت‌ها و تأسيس شعبه‌هايي در داخل کشور؛

 10. زمينه‌سازي براي اجراي برنامه‌هاي آموزشي مؤسسه و تأسيس شعبه‌هايي در خارج از کشور با استفاده از ظرفيت‌هاي مراکز اسلامي در کشورهاي خارجي؛

  11. افزايش اثربخشي مؤسسه در تعامل با مراكز علمي و فرهنگي داخل و خارج از كشور براي توليد علم و جنبش نرم‌افزاري با بهره‌گيري از توانمندي‌هاي موجود؛

  12. برقراري ارتباط پياپي با فارغ‌التحصيلان و پشتيباني و تغذية فكري و علمي آنان به‏منظور نشر فرهنگ اسلامي و استفاده از ظرفيت‌هاي آنان در راستاي اهداف و آرمان‌هاي مؤسسه.