شما اینجا هستید
دهمين شماره از دوفصلنامه علمي پژوهشي «معارف منطقي» منتشر شد
در اين شماره مي‌خوانيد:
1. سخن نخست / ص 5
عسكري سليماني اميري (سردبير)
در این نوشتار، سردبیر محترم ضمن بیان قلمرو دانش منطق و رسالت نشریه معارف منطقی، یکی از مسائل کمتر پرداخته شده علم منطق را مباحث مربوط به «منطق در قرآن» می داند و پژوهشگران این عرصه را به تحقیق دراین‌باره فرامی‌خواند. موضوع یادشده، عنوان عامی است که ذیل آن می‌توان مباحث گوناگون منطقی را از منظر قرآنی گردآوری کرد. یکی از آن مباحث که این نوشتار روی آن تأکید دارد، مغاطات از منظر قرآنی است.
تعریف و توصیف‌های قرآنی درباره افراد، اشیا و حقایق هستی از جمله مباحثی در قرآن است که می تواند مورد پژوهش منطقی قرار گیرد. به عبارتی دیگر، شناخت نوع تعریف های قرآنی و آموزه های تصدیقی قرآن و اینکه آیا تصدیقات قرآنی همراه با استدلال هستند یا نه؟ و اگر هستند، از نظر صورت و ماده جزو کدام دسته ازاستدلال‌ها قرار دارند؟
2. اصل متن نزد فرگه / ص 7
سيد محمدعلي حجتي
نویسنده در این مقاله به بررسی و نقد دیدگاه‌های مختلف درباره اينكه آیا فرگه از اصل متن دست برداشته است يا خير پرداخته است و اینکه اگر دست برنداشته، اصل متن با کدام تفسیر از محتوا سازگارتر است؟ سرانجام این رأی تقویت شده است که امکان وفاداری فرگه به اصل متن و رها نکردن آن وجود دارد. و فرقی ندارد که آن اصل را به محتوای معنایی برگردانیم یا یا به محتوای مدلولی، زیرا هردو عینیت دارند.
3. تحليل ساختاري و محتوايي فصل نهم كتاب «درباره عبارت» ارسطو / ص 29
احمد حمداللهي
خوانش دقیق فصل نهم «درباره عبارت» نشان می‌دهد که مسئله اصلی ارسطو در آن، تبیین و استوار کردن این مدعاست که «از جفت گزاره‌های سلبی و ایجابی فردیِ ناظر به آینده، ضروری نیست که یکی صادق و دیگری کاذب باشد» و مسئله ضرورت یا عدم ضرورت رخدادهای آینده، نیز برخی مسائل مهم دیگر، در ضمن تبیین این مدعا و به تبع آن مطرح شده‌اند.
4. بررسي حمل حقيقه و رقيقه از ديدگاه علامه طباطبائي / ص 53
محمود زراعت‌پيشه
فاطمه باقري‌نژاد
ملاصدرا با توجه به نظام خاص فلسفی خود و نظام تشکیک وجود که مطرح می‌کند، حمل متفاوتی را نیز پیش کشیده است که با نام «حمل حقیقه و رقیقه» شناخته می‌شود. او در تقسیم‌بندی‌هایی که از حمل ارائه کرده است، به این نوع از حمل اشاره صریحی نکرده است؛ اگرچه از آن در مواضع دیگر بهره برده است. اما شارحان صدرا، به‌ویژه علامه طباطبائی، سخنان روشني در این زمینه دارند. در این پژوهش برآنیم تا به بازنگري عبارت‌های مرحوم علامه دراین‌باره بپردازيم.
5. تحليلي نوين از ديدگاه خواجه نصيرالدين طوسي درباره قضاياي متصله / ص 71
سيداحمد فقيه
نتايج مهم برآمده از شرح پيش‌فرض‌هاي محقق طوسي در تبيين شرايط مؤلفه‌هاي لزومي، ما را به اين حقيقت رهنمون مي‌سازد که: اولاً، سور در متصله، اختصاص به لزومي حقيقي دارد؛ ثانياً، موجبه کلي لزومي، مانع از لزومي حقيقي است که تالي آن در حالت ايجابي ضروري‌الصدق است؛ ثالثاً، تنها موضع کاربردي لزومي لفظي منطق طوسي، برهان خلف است.
6. بررسي تاريخي ـ مقايسه‌اي نظريه‌هاي مطرح در استنتاج طبيعي / 87
سيدمحمد مرتضوي
لطف‌الله نبوي
داوود فاضل فلاورجاني
استنتاج طبيعي روشي صوري براي اثبات و استنتاج قضایا در علم منطق است. عده‌اي از پیشگامان منطق جدید، اين روش را به‌عنوان نظريه‌ای جايگزين براي روش اصل موضوعي پيشنهاد دادند. بعدها اندیشمندان ديگري قرائت‌هاي ديگري از استنتاج طبيعي عرضه کردند. مقاله پیش‌رو، کوشیده است تا ضمن تبيين نظريه استنتاج طبيعي با روشی توصیفی، تاریخی و تحلیلی، مهم‌ترين ديدگاه‌هاي منطق‌دانان اين حوزه را بررسی کند، تا با مقایسه میان این دیدگاه‌ها، نقاط قوت و ضعف آنها آشکار گردد.
7. قاعده ذوات الاسباب و ريشه‌هاي آن در متون ديني / ص 119
منصور مهدوي
در کنار پاره‌ای از اشکال‌ها که به قاعده ذوات الاسباب وارد شده، این قاعده کاربردهای فراوانی در منطق و فلسفه دارد و محل بحث فیلسوفان زیادی شده است که شرح برخی از آراي آنان در این مقاله بیان شده است. با این همه، نویسنده پس از تثبیت قاعده درپی آن است که با بررسی برخی آیات و روایات، بسترهای شکل‌گیری محتوای قاعده در اندیشۀ فیلسوفان را نشان دهد.
لینک ثابت خبر: qabas.iki.ac.ir/node/6451
- برای ارسال دیدگاه وارد شوید.