يكشنبه: 9 ارديبهشت 1403

شما اینجا هستید

در ميان مسئولان کمتر کسي را مي‌توان يافت که امکان وحدت دين و علم، و حوزه و دانشگاه را باور کرده باشد

    عضو خبرگان رهبري آفت خواص در جامعه را اعتقاد به سکولاريسم يعني جدا بودن دين از زندگي دنيوي و اجتماعي دانست و افزود: بسياري از خواص نه تنها باور ندارند که دين بتواند متکفل اداره امور زندگي بشر شود، بلکه دين را مزاحم پيشرفت مي‌دانند! همان گونه که پيشرفت علم و تکنولوژي بدون پذيرش فرهنگ غرب را ناممکن و محال مي‌دانند. بر اساس نگاه اين‌ها، «حوزه» نماد فرهنگ اسلامي است، و «دانشگاه» نماد علم غربي است که دو مقوله جدا از هم هستند و نمي‌توانند با هم متحد شوند.

    به گزارش مرکز خبر و اطلاع رسانی روابط عمومی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) به نقل از پايگاه اطلاع رساني آثار حضرت آيت‌الله مصباح يزدي، رئيس مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره) در ديدار با جمعي از دانشجويان و اساتيد بسيجي استان قم به مناسبت سالروز شهادت دکتر مفتح و وحدت حوزه و دانشگاه، اظهار داشت: هنوز ابهام‌هايي در خصوص وحدت حوزه و دانشگاه وجود دارد؛ از جمله اين‌که وحدت به چه معناست و چرا چنين تأکيدي بر وحدت اين دو نهاد است؟
     
    آيت‌الله محمد تقي مصباح يزدي اظهار داشت: وجود اين ابهام‌ها از طرفي نشان دهنده اين است که موضوع به اندازه‌اي مهم است که هنوز بايد درباره آن بحث کرد تا مراد از آن معلوم شود، و از طرف ديگر نشان مي‌دهد که علي رغم تأکيدات امام راحل (ره) و رهبري معظم (ادام‌الله‌ظله)، امثال ما وظيفه خود را به خوبي در اين راستا انجام نداده ايم که نه تنها وحدت ايجاد نشده، بلکه هنوز موضوع آن نيز مورد ابهام است!
     
    وي حوزه و دانشگاه را دو نهاد اجتماعي فرهنگي بزرگ دانست و افزود: وقتي سخن از حوزه و فعاليت‌هاي حوزوي به ميان مي‌آيد، نوعي گرايش ديني از آن به ذهن متبادر مي‌شود، و دانشگاه نيز نمادي از فعاليت علمي روز است؛ که البته تفکيک اين علوم در کشور، نوعي نسخه‌برداري از غرب بوده است، و وحدت حوزه و دانشگاه به معناي اتحاد علم و دين براي رسيدن به هدف مشترک است.
     
    آيت‌الله مصباح يزدي ادامه داد: اگر کسي ادعا کند که روح انقلاب ما، روح وحدت دين و علم است و آفت‌هايي که به انقلاب وارد شده نيز از انفکاک علم و دين بوده است، حرف گزافي نگفته است. البته انفکاک علم از دين همان است که در ادبيات روز به عنوان «سکولاريسم» نام گرفته است و ريشه در دوران روشن فکري اروپا از قرن سيزده به بعد دارد که کم‌کم وسعت يافته و همه غرب را در بر گرفته و به مرور شرقي‌ها نيز به آن ملحق شده‌اند.
     
    وي با بيان اين‌که سکولاريسم ايدئولوژي نانوشته‌اي است که کشور‌هاي غربي و کشور‌هاي در حال پيشرفت آن را پذيرفته اند، ادامه داد: حتي در دوره اصلاحات، برخي مسئولين درجه اول کشور تصريح مي‌کردند که دين نبايد در مقام معارضه با اکتشافات علمي غربي بر آيد؛ وگرنه خودش را نابود مي‌کند! در آن زمان، عده‌اي رسما کتاب‌ها درباره جدائي علم از دين و ترويج سکولاريسم نوشته، حتي مي‌گفتند: دين هم اگر بخواهد بماند، بايد سکولار باشد! برخي از آنها حتي ليبراليسم را اوج تفکر انساني مي‌دانستند، و مي‌گفتند نبايد به ليبراليسم بد گفت؛ چرا که معبود غربي‌هاست! البته اين سخنان را از آن جهت مي‌گفتند که خودشان هم به ليبراليسم باور داشتند و اين از برخورد‌هاي آن‌ها کاملا مشخص بود.
     
    آيت‌الله مصباح با بيان اين‌که بر اساس چنين ديدگاهي، اصلا علم نمي‌تواند با دين وحدت پيدا کند، و لذا وحدت حوزه و دانشگاه امري بي‌معنا خواهد بود، ادامه داد: در حال حاضر نيز بسياري از مسئولين کشور و دانشگاه‌ها باور ندارند که مي‌توان بين دين و علم اتحاد برقرار کرد و با آن به پيشرفت در عرصه‌هاي سياسي، اجتماعي و اقتصادي و ديگر عرصه‌ها دست يافت.
     
    وي با بيان اين‌که حکم دين در عرصه سياست، لزوم حفظ عزت جامعه اسلامي است، و قرآن عزت را براي خداوند متعال، پيامبر، و مؤمنين مي‌داند، اظهار داشت: اما برخي حکم اسلام را باور ندارند؛ و معتقدند ما ناچاريم دستمان را به علامت تسليم جلوي آمريکا بالا ببريم؛ البته آن‌ها مي‌دانند از آن‌جا که در حال حاضر، فضا خيلي آماده نيست که بتوان صريحا چنين سخني را بيان کرد، بايد آرام آرام و به تدريج فضا را آماده کرد. اين عده ايستادگي در برابر آمريکا را بي‌فايده و نشدني مي‌دانند.
     
    عضو خبرگان رهبري با اشاره به اين‌که موفقيت علمي نيز در سايه تلاش به دست مي‌آيد، ادامه داد: در اين زمينه هم عده‌اي موفقيت را در گرو تسليم شدن در برابر آمريکا مي‌دانند، و حتي استدلالاتي هم مي‌کنند که نمي‌توان در مقابل آن‌ها ايستادگي کرد!!! مثلا مي‌گويند که سرعت پيشرفت آن‌ها مانند سرعت نور است، اما ما مانند ماشيني هستيم که نهايتا با سرعت سيصد کيلومتر در ساعت حرکت مي‌کند، لذا هرچه هم پيشرفت کنيم باز هم هر روز عقب افتاده‌تر از آن‌ها مي‌شويم؛ لذا براي پيشرفت، چاره‌اي جز کوتاه آمدن در برابر آمريکا نداريم. متأسفانه بسياري از فرهيختگان و مسئولين ما باور ندارند که مي‌توان بدون تسليم شدن در برابر آمريکا، به پيشرفت علمي دست يافت.
     
    آيت‌الله مصباح يزدي با اشاره به وادادگي برخي تحصيل‌کردگان و مسئولان دربرابر تئوري‌هاي غربي، به اقتصاد و مسأله ربا مثال زد و  ادامه داد: با آن که حکم حرمت ربا در اسلام روشن است و به منزله اعلان جنگ با خداوند متعال دانسته شده است، امروزه در اقتصاد ما که برگرفته از اقتصاد غرب است، کنار گذاشتن ربا را ناممکن مي‌دانند و بانک‌ها به اسم کارمزد يا عقود شرعيه، سي درصد ربا مي‌گيرند! در واقع نرخ ربا در بانک‌هاي جمهوري اسلامي نسبت به قبل از انقلاب سه برابر شده است! رواج چنين رباخواري در نظام بانکي کشور نشان مي‌دهد که هنوز باور نداريم بتوان با رعايت احکام دين، به پيشرفت دست يافت.
     
    وي با اشاره به اين‌که در حال حاضر عده‌اي سعي مي‌کنند فضا را آماده کنند تا مردم بپذيرند چاره‌اي جز کوتاه آمدن در برابر غرب وجود ندارد، ادامه داد: لذا سعي مي‌کنند حتي اگر در گذشته نيز کار‌هاي مثبتي با اتکاي به خود صورت گرفته، آن‌ها را اشتباه جلوه دهند؛ مثل اين‌که شايع مي‌کنند که اگر 8 سال گفته ايم انرژي هسته‌اي حق مسلم ماست، اشتباه بوده و براي عوام فريبي صورت گرفته است؛ اصلا انرژي هسته‌اي به چه کارمان مي‌آيد، و سخناني نظاير آن!
     
    استاد اخلاق حوزه علميه قم با بيان اين‌که افرادي که چنين تفکري دارند، نمي‌توانند وحدت حوزه و دانشگاه به معناي وحدت علم و دين را باور کنند، گفت: اگر بخواهيم فرمايش امام مبني بر وحدت حوزه و دانشگاه تحقق پيدا کند، بايد اولا آن را باور کنيم و ثابت کنيم که اين کار شدني است. البته در ميان مسئولان، غير از امام (ره) و مقام معظم رهبري کمتر کسي را مي‌توان يافت که واقعا امکان وحدت علم و دين را باور کرده باشد.
     
    رئيس مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره) خطاب به دانشجويان و اساتيد بسيجي گفت: شما به عنوان قشر فرهيخته جامعه که به نظام و اسلام و امام (ره) ايمان داريد، ابتدا بايد اين مسأله را براي خود حل کنيد که آيا واقعا باور داريد که مي‌توان بين علم و دين اتحاد برقرار کرد؟ آيا باور داريد که فعاليت‌هاي حوزه و دانشگاه داراي يک سمت و سو و داراي هدف مشترک – البته در عرصه‌هاي متفاوت – هستند يا نه؟ چرا که هدف هر دو بايد اجراي احکام و ارزش‌هاي الهي در جامعه براي رسيدن انسان به کمال باشد. اگر اين اصل را باور کرديم، آن وقت مي‌توان به فروع، ابزار‌ها و راهکاري‌هاي اجراي احکام دين فکر کرد، وگرنه بدون چنين باوري، برگزاري سمينار و نشست و گفت و گو، خودفريبي است و اگر کاري انجام، يا سخني هم گفته شود، جنبه نمايشي دارد.
     
    وي آفت خواص در جامعه را اعتقاد به سکولاريسم يعني جدا بودن دين از زندگي دنيوي و اجتماعي دانست و افزود: بسياري از خواص نه تنها باور ندارند که دين بتواند متکفل اداره امور زندگي بشر شود، بلکه دين را مزاحم پيشرفت مي‌دانند! همان گونه که عده‌اي در دوره اصلاحات صريحا سخنراني کرده و مقاله و کتاب نوشتند که نمي‌توان پيشرفت‌هاي علمي غرب را بدون فرهنگ غرب پذيرفت؛ چرا که هر دو آن‌ها ملازم با يکديگرو توأمان‌اند؛ و لذا يا بايد فرهنگ غرب را پذيرفت تا پيشرفت کرد، يا بايد فرهنگ اسلامي را پذيرفت و عقب افتاده باقي ماند.
     
    آيت‌الله مصباح افزود: هنوز هم در مسئولين اين فکر وجود دارد و به همين دليل گفته مي‌شود: حجاب و تفکيک جنسيتي در دانشگاه‌ها مانع پيشرفت است؛ البته اگر فعلاً کم‌تر به اين مسأله تصريح مي‌کنند به اين دليل است که آن‌ها ياد گرفته اند به گونه‌اي رفتار کنند تا تنشي ايجاد نشود و به قول خودشان با همه در صلح باشند؛ اما اصلا باور ندارند که بتوان با حفظ دين پيشرفت کرد، و پيشرفت علم و تکنولوژي بدون پذيرش فرهنگ غرب را ناممکن و محال مي‌دانند. بر اساس نگاه اين‌ها، حوزه نماد فرهنگ اسلامي است، و دانشگاه نماد علم غربي است که دو مقوله جدا از هم هستند و نمي‌توانند با هم متحد شوند.
     
    وي با اشاره به اين‌که تفکيک جنسيتي در دانشگاه‌ها مانع پيشرفت علوم نيست، و حتي تجربه کشورهاي غربي نيز نشان داده تفکيک جنسيتي سبب تمرکز بيشتر دانشجويان بر درس و موجب پيشرفت بهتر مي‌شود، خاطر نشان کرد: امام (ره) بر اساس آموزه‌هاي ديني معتقد بود پيشرفت انساني و رسيدن به عالي‌ترين کمالات در زندگي اين دنيا نيز مرهون دين و ارتباط با خداست.
     
    آيت‌الله مصباح با ذکر چند نمونه عيني و تجربيات تاريخي ادامه داد: نبايد فريب آن‌چه از زيبائي‌هاي غرب عرضه مي‌شود را خورد؛ چرا که خود غربي‌ها در منجلابي گرفتار شده‌اند که نمي‌توانند از آن رها شوند؛ حال بايد ببينيم من و شما چه فکر و اعتقادي داريم و چه ميزان به امکان وحدت علم و دين باور داريم.
     
    وي در جمع‌بندي سخنان خويش اظهار داشت: قدم اول اين است که تکليف خود را روشن کنيم؛ آيا گرايش سکولاريستي را گرايشي صحيح، مثبت و مفيد براي جامعه مي‌دانيم و يا آن را گرايشي شيطاني و مصداق فريب شيطان براي گمراه کردن مردم از حقيقت و کمال انساني مي‌دانيم؟ آيا باور داريم که عزت سياسي و پيشرفت علمي مي‌تواند با هم تحقق يابند يا معتقديم رسيدن به پيشرفت علمي، متوقف بر تسليم شدن و ذلت در برابر غرب است؟
     
    عضو خبرگان رهبري در پايان با تأکيد بر لزوم وحدت حوزه و دانشگاه خاطر نشان کرد: گام اول وحدت اين است که باور کنيم علم و دين مي‌توانند با هم، هم‌جهت، هم‌هدف و متحد شوند و پيشرفت همراه با دين کاملا امکان پذير است.
     
    گفتني است اين ديدار 27 آذر ماه هم زمان با سالروز شهادت آيت‌الله دکتر مفتح و روز وحدت حوزه و دانشگاه در مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره) برگزار شد.
    لینک ثابت خبر: qabas.iki.ac.ir/node/4795

    آخرین اخبار

    موسسه امام خمینی

    «این مؤسسه‏ خوب، جامع و کامل می‌‏تواند از لحاظ تلاش پیگیر، خستگی‏‌ناپذیر، خالصانه و عالمانه الگویی برای حوزه باشد.»  مقام معظم رهبری در دیدار رئیس و اعضای هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره... ادامه

    سند چشم انداز

    چشم‌انداز مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) با اميد به فضل الهي و عنايات ويژه حضرت ولي عصر(عج) و در پرتو کوشش عالمانه و تلاش متعهدانه همه ارکان و اعضا و پارسايي و پاکي مديران، استادان، محققان، دانش‌پژوهان و... ادامه