عزيزي‌كيا، غلامعلي

چکيده

موضوع اين رساله، آثار اجتماعي دين از ديدگاه قرآن كريم است كه در كنار آن، به مسائل جامعه‌شناختي دين نيز توجه شده است. رساله در دو بخش، به تبيين اين موضوع پرداخته است. در بخش اول، كلياتي از آثار اجتماعي دين، در يك مقدمه و چهار فصل مطرح شده است.

نخست از آثار باورهاي ديني در رفتار اجتماعي، مانند معني‌ دادن به زندگي اجتماعي، اعتراض به نظم موجود، رهايي انسان از اسارت‌ها، كنترل اجتماعي و... سخن به‌ ميان آمده است. سپس از بينش‌هاي صحيحي بحث شده است كه دين دربارة زندگي ارائه مي‌دهد؛ هم‌بستگي اجتماعي آموزش ‌و پرورش ديني و نقش آن در تمدن و ترقي انسان‌ها، و تقوا‌محوري در جامعة ديني از جملة آنهاست. در فصل سوم، مبارزة دين با عقايد خرافي و باطل بررسي شده است. فصل چهارم به موضوع اهميت دادن به اجتماع اختصاص دارد كه در آن مباحثي چون تقدم حق جامعه بر فرد، برابري انسان‌ها، تشويق دين به ديگرخواهي، تعاون اجتماعي و نظارت اجتماعي مطرح شده است.

بخش دوم پژوهش، دربارة نقش دين در دگرگوني‌هاي اجتماعي است. در اين بخش، بعد از بيان مقدمه‌اي كوتاه، دامنة دگرگوني‌هاي ناشي از دين بررسي، و سپس مراحل دگرگوني، و در پي آن، سرعت و شتاب دگرگوني‌هاي ديني عنوان شده است. از ديگر مباحث اين فصل، شيوة دين در ايجاد دگرگوني است. پايان‌بخش رساله، تحليل كاركردهاي منفي دين است.

سال دفاع: 1373

راهنما: محمود رجبي