گروه فلسفه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) برگزار می‌کند

بررسی فیزیکالیسم به مثابه مانع راهبردی به علوم انسانی اسلامی از نظرگاه علامه مصباح یزدی(ره)

سخنران: حجت‌الاسلام و المسلمین آقای دکتر محمود نمازی

ناقد اول: حجت‌الاسلام و المسلمین آقای دكتر علی مصباح

ناقد دوم: حجت‌الاسلام و المسلمین آقای دکتر احمدحسین شریفی

مدیر کرسی: حجت‌الاسلام و المسلمین آقای دکتر محمدعلی محیطی

چهارشنبه 29 بهمن‌ماه 1399 ساعت 10

اين جلسه به صورت آنلاين از طريق آدرس‌هاي زير قابل مشاهده است.

ورود مهمانان iki.ac.ir/su/?u=1

ورود اعضاي پورتال مؤسسه   iki.ac.ir

به نام خدا

فيزيكاليسم به مثابه مانعي راهبردي در برابر علوم انساني اسلامي در اندیشه علامه محمدتقی مصباح یزدی

چکيده

فیزیکالیسم،  Physicalism در هستي‌شناسي ماوراء ماده را، در معرفت‌شناسي معرفت‌هاي غيرحسي را و در  انسان‌شناسی روح و نفس مجرد را انکار مي کند و نفس، حالات و ادراکات نفسانی را به فیزیک، فیزیکی و خواص فیزیکی تقلیل و حتي به یکسانی آنها با رفتار، حالات مغزي و روابط علي معلولي حکم می‌کند. فيزيکاليسم در قالب سه شکل اصلي شرح شده است: الف. رفتارگرائی Behaviorism  یا توجه انحصاری به رفتار و غیر قابل بررسی دانستن نفس و حالات درونی آن، ب. ماده گرائی و این‌همانی  Identity  یا همانندی حالت‌های ذهنی(نفس) وحالتهای مغزی، ج. کارکردگرایی Functionalism یا برابری روابط علی و معلولی و سایر حالت‌های ذهنی با ورودی‌های حسی و خروجی‌های رفتاری.

علوم انساني که به شناخت انسان و توصيف و تبيين و تفسير پديده‌هاي فردي و اجتماعي (از آن جهت که انساني‌اند، نه از جهت فيزيکي و زيستي)، و جهت‌بخشي به افعال و انفعالات انساني بر اساس مباني فلسفي، معرفت‌شناختي، انسان‌شناختي و فلسفه‌هاي مضاف مي پردازند، در انديشه علامه مصباح، زماني اسلامي‌اند،  که ويژگيِ اصليِ آنها يعني مباني، اهداف و منابع شان در توافق و سازگاری با اسلام درآيد.

پذيرش فيزيکاليسم؛ جسم انگاري همه هستي، نفي معرفت غير حسي و نفي وجود مجرد نفس،  هم از نظر موضوع، هم روش و هم هدف، چه در علوم توصيفي و چه در علوم دستوري با علوم انساني اسلامي ناسازگار بلکه در تضاد کامل است و مانعي راهبردي به آن محسوب مي شود. زيرا به  نفي موضوع اساسي در علوم انساني اسلامي (يعني پذيرش روح و نفس مجرد) و نفي روش صحيح در اسلامي سازي (يعني پذيرش ترکيب روش عقلي، نقلي، شهودي و تجربي در شناخت انسان و توصيف و تفسير پديده هاي انساني) و تعارض با هدف در اسلامي سازي علوم انساني (که همان قرب خدا و نيل به کمالات فردي و اجتماعي است)  مي انجامد. اين نوشتار در نظر دارد به روش توصيفي تحليلي و مقايسه‌اي نظر علامه مصباح یزدی را درباره مؤلفه‌های فیزیکالیسم استنباط کند، و پیامدهای منفی آن برای سه رکن (روش، هدف، و موضوع) علوم انسانی اسلامی را بر مبنای اندیشه ایشان تبیین کند.

واژه‌هاي کليدي: فيزيکاليسم، علامه مصباح یزدی، علوم انساني، علوم انساني اسلامي، علوم انسانی توصیفی، علوم انسانی دستوری.    

ورود به سايت اصلي مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره):  https://iki.ac.ir

لينك كانال «مؤسسه امام خميني(ره)» در ايتا:  https://eitaa.com/iki_ac_ir