به همت مرکز پژوهشي دائره المعارف علوم عقلي اسلامي، کتابشناسي تفصيلي تاريخ فلسفه اسلامي (5 جلدي) منتشر شد.

معرفي

اين کتاب که با عنوان «کتاب‌شناسي تفصيلي تاريخ فلسفه اسلامي» منتشر شده است و در آن به معرفي 5050 کتاب و مقاله از کتابخانه‌هاي مختلف پرداخته‌ايم، بخشي ديگر از مجموعه کتاب‌شناسي‌هاي تفصيلي علوم عقلي مرکز است که در آنها بيش از بيست هزار عنوان کتاب و مقاله معرفي شده است.

كتاب‌شناسي‌هاي مركز دو دسته‌اند:

•دسته اول، کتاب‌شناسي‌هايي هستند كه تنها مشخصات نشر، درجه و موضوعات كلي منابع را در دو يا سه شاخه دربردارند.
•دسته دوم، افزون بر مشخصات نشر، موضوعات تفصيلي و عناوين ريز مطالب كتاب‌ها را به‌صورت درختي معرفي كرده و به صفحه محل درج موضوع در كتاب اصلي ارجاع داده‌اند. اين دسته از کتاب‌شناسي‌ها را «کتاب‌شناسي‌هاي تفصيلي علوم عقلي اسلامي» ناميده‌ايم.
كتاب پيش رو از دسته دوم است.

اين کتاب‌شناسي‌ها با عناوين ذيل منتشر خواهند شد:

کتاب‌شناسي تفصيلي منطق و تاريخ منطق، کتاب‌شناسي تفصيلي فلسفه اسلامي، کتاب‌شناسي تفصيلي تاريخ فلسفه اسلامي، کتاب‌شناسي تفصيلي كلام، کتاب‌شناسي تفصيلي تاريخ كلام، کتاب‌شناسي تفصيلي عرفان و کتاب‌شناسي تفصيلي تاريخ عرفان.

کتاب‌شناسي‌هاي اين مركز، از دو بخش تشكيل شده‌اند:

1) اطلاعات کتاب‌شناختي و نمايه‌ها؛ 2) فهرست‌ها.

بخش اول: اطلاعات کتاب‌شناختي و نمايه‌ها
 در بخش اول، هر كتاب با گزينه‌هاي ذيل معرفي شده است: شهرت و نام پديدآور، تاريخ ولادت و وفات پديدآور، شماره منبع، نماد نوع منبع، عنوان منبع، نام مترجم، مصحح، محقق و...، معادل انگليسي پديدآوران منابع (در ترجمه‌ها)، محل نشر، نام ناشر، تاريخ نشر، نوبت چاپ، تعداد صفحات، قطع، زبان، شابك (شماره استاندارد بين‌المللي كتاب)، درجه، محل نگهداري، شماره ثبت، نمايه‌ها، محل درج و شماره جلد (در موارد لازم).

نمايه‌هاي موضوعي، مهم‌ترين بخش کتاب‌شناسي‌هاي تفصيلي علوم عقلي اسلامي است.

موضوعات كتاب‌ها به يكي از دو صورت كليدواژه (نمايه مفرد) و واژه‌هاي مركب (نمايه تركيبي) نوشته شده‌اند و در كنار شاخه‌هاي زيرين اين نمايه‌ها، شماره صفحه كتابي كه موضوع يادشده در آن صفحه آمده، بين دو هلال () آورده شده است. سير درختي موضوعات، از كلي‌ترين موضوع (عنوان رشته علمي) آغاز مي‌شود و به موضوعات كاملاً جزئي انجام مي‌پذيرد.

 سه ويژگي مهم نمايه‌ها در در اين نوع كتاب‌شناسي، :

1) همه موضوعات استخراج شده از منابع دسته‌بندي و به‌صورت درختي تنظيم شده‌اند.

2) موضوعات استخراج‌شده از هر كتاب در مقايسه با ديگر كتاب‌شناسي‌هاي از اين نوع، جامع‌تر است.

3) تعداد كتاب‌هايي كه در هر يك از رشته‌هاي اصلي علوم عقلي و فلسفه‌هاي مضاف، موضوع‌نويسي شده‌اند، بي‌سابقه است.

بخش دوم: فهرست‌ها
بخش دوم اين كتاب، به فهرست‌هاي مختلفي اختصاص يافته است كه زمينه جست‌وجو در بخش اول كتاب را فراهم مي‌كند. در اين بخش، فهرست‌هاي ذيل آورده شده‌اند:

‌أ) فهرست پديدآوران: اين فهرست دربردارنده نام کساني است که آثار آنها در ضمن کتاب‌شناسي معرفي شده‌اند. از مزاياي آن، اين است که نقش‌هاي مختلف پديدآوران اعم از مؤلف، مترجم، محقق، مصحح و تعليقه‌نويس و... در آن جدا از يکديگر ذکر شده‌اند.

‌ب) فهرست منابع فارسي: مراد از منابع فارسي، منابعي است که به زبان فارسي نگارش يافته‌اند.

‌ج) فهرست منابع عربي: مراد از منابع عربي، منابعي است که به زبان عربي نگارش يافته‌اند.

‌د) فهرست موضوعات: در فهرست موضوعات، موضوعات کلي منابع حداکثر در حد سه شاخه معرفي شده، و به محل درج آنها ارجاع شده است.

‌ه) فهرست آثار: ذيل فهرست آثار نام شخصيت‌ها و پديدآوراني آورده شده است که مطالبي درباره آثار آنها در منابع کتاب‌شناسي شده آمده است.

‌و) فهرست اعلام: در فهرست اعلام، نام اعلامي ذکر شده است که درباره آنها در منابع کتاب‌شناسي شده، بحث شده است.

‌ز) فهرست گرايش‌ها: مراد از گرايش‌ها، مکاتب، فِرق و نحله‌هايي هستند که درباره آنها در منابع کتاب‌شناسي‌شده، بحث شده است.