به گزارش پايگاه اطلاع رساني مرکز آثار آيت الله مصباح، ايشان در ديدار با طلاب مدرسه علوي که در تاريخ 4 خرداد 94 در مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره) برگزار شد ضمن تبريک اعياد شعبانيه خاطرنشان کرد: شرايطي که امروز در جهت تعليم علوم اسلامي بوجود آمده چيزي است که ما سال­ها آرزوي آن را در سر مي‌پرورانديم و براي رسيدن به آن تلاش مي­کرديم.

ايشان با اشاره به مسئله علم و عالم اظهار داشت: اين سؤال وجود دارد که آيا هر علمي مطلوب است؟ تا چه اندازه مطلوبيت دارد، و اگر علم مطلوب است آيا لازمه­اش اين است که عالم آن هم به همان اندازه ارزشمند باشد؟

وي در تبيين اين مسئله با اشاره به روايت "اطلبوا العلم ولو بالصين" يادآور شد: با توجه به اينکه در چين آن زمان يقينا علم ديني وجود نداشته، آيا روايت دلالت بر مطلوبيت مطلق علم دارد يا قرينه اي وجود دارد که منظور حضرت اين است که دوري راه مانع از طلب علم نشود؟

علامه مصباح تصريح کرد: علم با توجه به ضرورت و جايگاه آن مطلوب است، و علم نيز در تقسيمي مي‌تواند به مباح و واجب قسمت شود، ولي در مطلوبيت عالم، حسن فعلي کافي نيست، بلکه حسن فاعلي، نيت و انگيزه طلب علم نقشي اساسي در ارزشمندي عالم دارد، و به همين دليل، کوچکترين گام‌ها در اين راه گاهي اوقات بيشترين ارزش را پيدا مي‌کند.

وي با بيان سفارش حضرت علي (ع) به کميل در خصوص جايگاه علم و مال، يادآور شد: حضرت مي‌فرمايد "مال تو را حبس مي‌کند و علم مايه حفظ تو مي‌شود؛ علم تو را حفظ مي‌کند ولي تو بايد حافظ مال باشي؛ چه بسا ثروتمنداني که در حيات خود مرده اند و عالماني که سال‌ها بعد از مرگ در ذهن‌ها زنده اند".

استاد اخلاق حوزه علميه اضافه کرد: حضرت در ادامه طالب علم را به چهار دسته تقسيم مي‌کند و مي‌فرمايد بعضي علم را براي سوء استفاده مي‌آموزند، برخي علم مي‌آموزند اما تثبيت در علم ندارند و با اندک شبهه اي تغيير مسير مي‌دهند، عده اي علم را ابزاري براي شهوت قرار مي‌دهند، و در نهايت کساني نيز براي کسب رزق علم مي‌آموزند.

ايشان با بيان روايتي از امام معصوم اضافه کرد: حضرت مي‌فرمايند" اگر کسي علم را براي مباهات بر ديگران يا براي خودنمايي و غلبه و يا براي بدست آوردن قلوب ديگران بياموزد با آتش جهنم مواجه مي‌شود".

وي ادامه داد: البته خداوند در هر زماني کساني را قرار مي‌دهد که علم را براي تقرب به خدا و هدايت انسان‌ها مي‌آموزند که اين‌ها حجت خدا بر روي زمين هستند.

ايشان با بيان معياري کلي براي ارزش علم خاطرنشان کرد: ما بايد اول ببينيم علم چه نقشي در وجود ما دارد و در کمال و سعادت چه تأثيري مي­تواند داشته باشد؛ در واقع علمي نافع است که به ما بفهماند هدف از خلقت ما چه بوده است و به چه جايگاهي بايد برسيم، و کمک کند تا بتوانيم راه صحيح را بيابيم.

وي با اشاره به ضرب المثل "چو دزدي با چراغ آيد گزيده‌تر برد کالا" ادامه داد: وقتي انگيزه طلب علم فاسد شد، ديگر طالب آن ارزشمند نخواهد بود، زيرا عالم بدون عمل مانند دزد با چراغ است، و عالمي که در راه شيطان قرار گيرد، ضررش از جاهل بيشتر است.

وي در پايان يادآور شد: علمي که مي‌تواند مايه ارزشمندي انسان و زمينه شناخت و تقرب الهي گردد، خودشناسي است و علم بدون آن، جز دوري از خداوند چيزي را بدنبال نخواهد داشت.