گروه اقتصاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) با همکاري دبیرخانه کرسی‌ها  برگزار می‌کند:

كرسی ترویجی

«مفهوم‌شناسي بهره و رباي قرضي؛ با تأکيد بر تحليل فقهي زياده»

 

 

سخنران: حجت‌الاسلام دكتر سيدمحمدکاظم رجائي

ناقدان:

 

آيت‌الله حسن‌ آقانظري

 

حجت‌الاسلام دكتر مهدي خطيبي

 

مدیرکرسی: جناب آقاي دکتر محمدجواد توکلي

 

 

 

زمان: دوشنبه 28 بهمن ماه 1398  ساعت: 18:30

مکان: قم، بلوار جمهوری اسلامی، موسسه امام خمینی (ره)، طبقه پنجم، سالن اندیشه

 

چكيده

از نظر کلاسيک‌ها، بوم‌باورک، فيشر و بسياری از نظریه‌پردازان دیگر بهره، سه مقوم «زیاده»، «مشروط بودن زیاده» و «قرارداد قرض» در تعریف بهره وجود دارد. همان تعریف با مقوم‌های فوق، بر ربای قرضی نیز صادق است. زیاده ممکن است مشروط و غیرمشروط و زیاده مشروط، ممکن است فیزیکی و ارزشی باشد و هر یک اقسامی دارند که با قدری تسامح حدود 23 صورت پیدا می‌کند. پرسش اساسی این است که منظور از زیاده مشروط در قرارداد قرض و معیار ربا بودن زیاده چیست؟ آیا همه 23 مورد را دربر می‌گیرد یا خیر؟ فرضیه مقاله ـ که با روش «استنباط نظریه اقتصاد اسلامی» اثبات شده ـ این است که در مسائل مالی، زیاده به‌معنای «انضمام مالی به مال» یا «اضافه شدن مال» است. به کالا یا خدمت اقتصادی که بازار و در نتیجه قیمت داشته باشد مال گفته می‌شود. زیاده در اموال به‌معنای منفعت مالی است که با زیاده فیزیکی و ارزشی تحقق می‌یابد. آیات و روایات ربا، ظهور در «منفعت مالی» دارد. بنابراین، معیار در زیاده منفعت مالی و منظور از مشروط در قرارداد قرض، «الزام و التزام در قرارداد قرض» است.

 

واژه‌های کلیدی؛ بهره، ربا، ربای قرضی، معیار ربای قرضی، انواع زیاده.